İbn Ömer rivayeti

Prof. Dr. Yavuz Köktaş 2022-06-13

İbn Ömer rivayeti
-

a. Mûsâ b. İsmâil → Abdülazîz b. Ebû Hâzim → Ebû Hâzim → İbn Ömer → Hz. Peygamber.7

b. Ebû Bekir Ahmed b. Süleyman → Ebû Dâvûd → Mûsâ b. İsmâil → Abdülazîz b. Ebû Hâzim → Ebû Hâzim → İbn Ömer → Hz. Peygamber.8

c. Ebû Abdullah el-Hâfız →Ebû Bekir Ahmed b. Süleyman → Ebû Dâvûd → Mûsâ b. İsmâil → Abdülazîz b. Ebû Hâzim → Ebû Hâzim → İbn Ömer → Hz. Peygamber.9

d. Ebû Müslim → Abdullah b. Abdülvehhâb → Zekeriyyâ b. Manzûr → Ebû Hâzim → Nâfi‘→ İbn Ömer → Hz. Peygamber.10

e. Muhammed b. Abdurrahman → Abdullah b. Muhammed → Dâvûd b. Reşîd → Zekeriyyâ b. Manzûr → Ebû Hâzim → Nâfi‘→ İbn Ömer → Hz. Peygamber.11

Hâkim’e (ö. 405/1014) göre rivayetlerin ortak râvisi olan Ebû Hâzim İbn Ömer’den hadis almış olsaydı, hadis, Buhârî (ö. 256/870) ve Müslim’in (ö. 261/875) şartına göre sahih olurdu.12 Zira Ebû Hâzim sika biridir.13 Zehebî de (ö. 748/1347) bu görüşü benimsemiştir.14 Buna göre a ve b tarikleri inkıtâdan dolayı zayıftır. Ebû Hâzim d tarikinde Nâfi‘ kanalıyla İbn Ömer’den rivayet etmişse de senedde bulunan Zekeriyyâ b. Manzûr’dan dolayı bu rivayet zayıftır. Zira Zekeriyyâ b. Manzûr Yahyâ b. Maîn’e (ö. 233/847) göre “leyse bi-sika (sika değil)”, Dârekutnî’ye (ö. 385/995) göre ise “metrûk”tür.15 İbn Hibbân (ö. 354/965) onun hakkında “Ebû Hâzim’den aslı olmayan şeyler nakleder” ifadesini kullanmıştır.16 İbn Hacer de Zekeriyyâ b. Manzûr’un zayıf olduğunu belirtir.17 Dolayısıyla diğer tarikler de mezkûr râviden dolayı zayıf olmaktadır.

Bu tarikle ilgili önemli bir nokta daha bulunmaktadır. O da bu hadisin Ebû Hâzim yoluyla İbn Ömer’den mevkuf olarak nakledilmesidir.18 Bu rivayet İbn Ömer hadisinin merfû oluşunu hayli müşkil duruma sokmaktadır. Ancak Ebü’l-Hasan İbnü’l-Kattân el-Fâsî (ö. 628/1231) mevkuf rivayetin hadisi etkilemeyeceğini belirtmiştir. Zira sahâbînin rivayet ettiği hadisin muhtevasını bir görüş olarak kabul etmesi ve bunu ayrıca nakletmesi mümkündür.19 Böyle bir durum teorik olarak doğrudur, fakat merfû olarak nakledilen metin problemli olduğu zaman mevkufun kabul edilmesi daha isabetli olacaktır.

Anahtar Kelimeler :

Paylaş


Yorum Sayısı : 0